Όταν το σύστημα αποχέτευσης για τα δάκρυα του ματιού είναι μερικώς ή τελείως κλειστό, τότε έχουμε φραγμένο δακρυϊκό πόρο και τα δάκρυα δε διοχετεύονται φυσιολογικά, προκαλώντας δακρύρροια, ερεθισμό και χρόνια μολυσμένο μάτι.
Η πλειονότητα των δακρύων προέρχεται από τους δακρυϊκούς αδένες που βρίσκονται πάνω σε κάθε μάτι. Τα δάκρυα κυλάνε και διατρέχουν την επιφάνεια του ματιού για να το υγραίνουν και να το προστατεύουν και αποχετεύονται μέσα σε μικροσκοπικές τρύπες στις γωνίες των άνω και των κάτω βλεφάρων. Στη συνέχεια τα δάκρυα «ταξιδεύουν» μέσα από μικρά κανάλια σ’ ένα σάκο στις δύο πλευρές της μύτης (δακρυϊκός ασκός) και προχωρούν προς τα κάτω στο ρινοδακρυϊκό πόρο πριν αδειάσουν μέσα στη μύτη, όπου εξατμίζονται ή απορροφούνται.
Συμπτώματα
Όταν οι δακρυϊκοί πόροι κλείσουν, συνήθως στο ύψος του ρινοδακρυϊκού πόρου, τα παγιδευμένα βακτήρια στον δακρυϊκό ασκό μπορεί να οδηγήσουν σε μόλυνση (δακρυοκυστίτιδα). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και:
- Φλεγμονή (διόγκωση), κοκκινίλα και ευαισθησία της εσωτερικής γωνίας του ματιού ή γύρω από το μάτι και τη μύτη
- Επαναλαμβανόμενες μολύνσεις
- Έξοδο πύου στο μάτι
- Θολή όραση
- Πυρετό
- Δακρύρροια
Αντιμετώπιση
Όταν το μάτι είναι σε οξεία φλεγμονή (δακρυοκυστίτιδα) συνήθως χρειάζεται αντιβίωση από το στόμα σε χάπια και τοπικά σε σταγόνες. Ακόμα χρειάζεται συχνή τοποθέτηση ζεστών επιθεμάτων (κομπρέσες) στην περιοχή που θα βοηθήσουν καθώς η ζέστη θα προκαλέσει τοπικά υπεραιμία και θα στείλει περισσότερα αμυντικά κύτταρα του οργανισμού στην περιοχή της μόλυνσης.
Η οριστική αντιμετώπιση της απόφραξης της δακρυϊκής οδού είναι χειρουργική. Η επέμβαση που συνήθως επιλέγεται λέγεται ασκορινοστομία και είναι η δημιουργία μιας νέας οδού για την αποχέτευση των δακρύων στη μύτη. Με την τεχνική αυτή γίνεται μια παράκαμψη (bypass) της περιοχής που έχει το πρόβλημα της απόφραξης. Η επέμβαση γίνεται σε νοσοκομείο με τοπική αναισθησία υπό μέθη και είναι τελείως ανώδυνη για τον ασθενή. Η διάρκεια της είναι 30 λεπτά περίπου και δεν χρειάζεται παραμονή σε νοσοκομείο. Μπορεί ακόμα η εγχείρηση να γίνει ενδοσκοπικά δηλαδή μέσα από τη μύτη αλλά τότε γίνεται με γενική αναισθησία και υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί και συμμετοχή ωτορινολαρυγγολόγου για διόρθωση τυχόν ανωμαλιών του ρινικού διαφράγματος. Τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης είναι πολύ υψηλά και ξεπερνούν το 90% . Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνονται η υποτροπή της απόφραξης και η αιμορραγία από μύτη τις πρώτες ημέρες .Ο ασθενής θα πρέπει να μη φυσά τη μύτη του και να μην σηκώνει βάρος ή να σκύβει για 2 εβδομάδες περίπου μετά την επέμβαση. Στις μετεγχειρητικές οδηγίες περιλαμβάνονται οι κρύες κομπρέσες για 2-3 ημέρες, οφθαλμικές σταγόνες, αντιβίωση και πιθανώς ρινικά σπρέι.
Η οριστική αντιμετώπιση της απόφραξης της δακρυϊκής οδού είναι χειρουργική. Η επέμβαση που συνήθως επιλέγεται λέγεται ασκορινοστομία και είναι η δημιουργία μιας νέας οδού για την αποχέτευση των δακρύων στη μύτη. Με την τεχνική αυτή γίνεται μια παράκαμψη (bypass) της περιοχής που έχει το πρόβλημα της απόφραξης. Η επέμβαση γίνεται σε νοσοκομείο με τοπική αναισθησία υπό μέθη και είναι τελείως ανώδυνη για τον ασθενή. Η διάρκεια της είναι 30 λεπτά περίπου και δεν χρειάζεται παραμονή σε νοσοκομείο. Μπορεί ακόμα η εγχείρηση να γίνει ενδοσκοπικά δηλαδή μέσα από τη μύτη αλλά τότε γίνεται με γενική αναισθησία και υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί και συμμετοχή ωτορινολαρυγγολόγου για διόρθωση τυχόν ανωμαλιών του ρινικού διαφράγματος. Τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης είναι πολύ υψηλά και ξεπερνούν το 90% . Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνονται η υποτροπή της απόφραξης και η αιμορραγία από μύτη τις πρώτες ημέρες .Ο ασθενής θα πρέπει να μη φυσά τη μύτη του και να μην σηκώνει βάρος ή να σκύβει για 2 εβδομάδες περίπου μετά την επέμβαση. Στις μετεγχειρητικές οδηγίες περιλαμβάνονται οι κρύες κομπρέσες για 2-3 ημέρες, οφθαλμικές σταγόνες, αντιβίωση και πιθανώς ρινικά σπρέι.
Αν το πρόβλημα της απόφραξης της δακρυϊκής οδού είναι στα δακρυϊκά σημεία μπορεί να γίνει μια απλή διάνοιξή τους που θα βοηθήσει στην αποχέτευση των δακρύων. Αν δεν υπάρχουν δακρυϊκά σημεία ή αν είναι αποφραγμένα στα πρώτα 5-6 χιλιοστά από το άνοιγμά τους στο μάτι τότε η επέμβαση εκλογής είναι η επιπεφυκοτοασκορινοστομία. Στην επέμβαση αυτή γίνεται η τοποθέτηση ενός μόνιμου σωλήνα από ειδικό υλικό πάχους 2 χιλιοστών περίπου που αποχετεύει τα δάκρυα από τα μάτια στη μύτη. Οι πιθανές επιπλοκές είναι η μετακίνηση του σωλήνα και η ενόχληση από τον αέρα στα μάτια.
