φασίστες, ναζί και οι σοσιαλιστές, ήταν ανέκαθεν μια κοινή φαμίλια με ενδοοικογενειακές εντάσεις, έριδες και συγκρούσεις.
Του Bradley J. Birzer
Απόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Εισαγωγή
Το 1939, το ίδιο έτος που οι Γερμανοί και οι Ρώσοι συμφώνησαν αμοιβαία να βιάσουν την Πολωνία, ο TS Eliot είπε το περίφημο (υποθέτω, ενοχλητικό για κάποιους): «Αν δεν έχετε τον Θεό, θα είστε υποχρεωμένοι να προσκυνάτε τον Χίτλερ ή τον Στάλιν.» Ο Eliot, φυσικά, δεν θα μπορούσε να έχει περισσότερο δίκιο. Το 1936, υπήρχαν τρεις επιλογές: ο εθνικοσοσιαλισμός, ο διεθνιστικός σοσιαλισμός ή η αξιοπρέπεια.
Στις μέρες μας, βρισκόμαστε σε παρόμοιες συνθήκες, παρόλο που δεν είναι τόσο σαφείς όσο ήταν το 1936.
H αναγέννηση του σοσιαλισμού
Απ’ όλες τις ανησυχητικές εξελίξεις στον πολιτισμό και στον τομέα των ιδεών τα τελευταία χρόνια – συμπεριλαμβανομένης της βίας κατά της νόμιμης εξουσίας, της βίας κατά του μέσου πολίτη και της βίας εναντίον των ίδιων των ιδεών που χαρακτηρίζουν τη Δύση – λίγες είναι τόσο ανησυχητικές όσο αυτές που επαναφέρουν στο προσκήνιο τον κομμουνισμό και τον σοσιαλισμό.
Γιατί συμβαίνει αυτό στην παρούσα φάση και μεγάλο μέρος του δυτικού πολιτισμού βρίσκεται σε κατάσταση λυκόφωτος;1 Πιθανότατα, έχει να κάνει με τρία κρίσιμα πράγματα. Πρώτον, εμείς οι ακαδημαϊκοί δεν καταφέραμε να πείσουμε το κοινό για το πόσο κακοήθεις ήταν και παραμένουν όλες οι μορφές κομμουνισμού.
Οι περισσότεροι ιστορικοί έχουν επικεντρώσει την έρευνά τους και τη διδασκαλία τους στο πώς έχει «απελευθερωθεί» κάθε μορφή εκκεντρικότητας και πώς – όσον αφορά τις φυλές και τα φύλα – τα θύματα εξακολουθούν να είναι θύματα. Σχεδόν όλοι οι ιστορικοί αγνοούν το πιο σημαντικό γεγονός του 20ού αιώνα: ότι κυβερνήσεις και κράτη δολοφόνησαν περισσότερους από 200 εκατομμύρια αθώους ανθρώπους, στην μεγαλύτερη σφαγή της ανθρώπινης ιστορίας. Ο τρόμος βασίλευσε στα πεδία θανάτωσης, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως του Ολοκαυτώματος και στα Γκουλάγκ.
Δεύτερον, μια ολόκληρη γενιά έχει μεγαλώσει χωρίς να γνωρίζει για πράγματα όπως τα σοβιετικά Γκουλάγκ ή ακόμα και το τείχος του Βερολίνου. Πράγματι, πέρασε μια ολόκληρη γενιά από την εποχή που ο κομμουνισμός άσκησε πρωτοφανή βία σε παγκόσμια κλίμακα. Με την Αμερική να βρίσκεται σήμερα στο απόγειο της ισχύος της (στρατιωτικά και οικονομικά, όχι πνευματικά ή ηθικά) οι Αμερικανοί είναι πλέον οι «κακοί» του κόσμου.
Τρίτον, τα πέντε έθνη που παραμένουν επισήμως κομμουνιστικά – Κούβα, Λάος, Βιετνάμ, Βόρεια Κορέα και ηπειρωτική Κίνα – φαίνονται είτε να έχουν οπισθοδρομήσει αμείλικτα, είτε να έχουν τρελαθεί είτε να έκαναν στροφή στον καπιταλισμό. Κανείς δεν σκέφτεται πια τις πρώτες τρεις χώρες. Η Βόρεια Κορέα μοιάζει με τρελάδικο. Η Κίνα φαίνεται πως ενδιαφέρεται περισσότερο για το κέρδος και την εξουσία παρά τα όσα διακηρύσσει επισήμως.
Εξίσου ανησυχητικό, είναι ότι οι περισσότεροι νεαροί υπερασπιστές του κομμουνισμού πιστεύουν αφελώς την παλαιότερη προπαγάνδα της Αριστεράς – ότι ο πραγματικός κομμουνισμός δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ και πως ο φασισμός είναι ο αντίθετος πόλος του κομμουνισμού. Το γεγονός ότι οι Ναζί ήταν στην πραγματικότητα εθνικοσοσιαλιστές, ισχυρίζονται οι απολογητές του κομμουνισμού, ήταν απλώς ένα κυνικό σχέδιο του Χίτλερ για να κερδίσει την υποστήριξη των εργατικών και μεσαίων τάξεων της Γερμανίας. Ο όρος «σοσιαλισμός» δεν σήμαινε τίποτα για τον Χίτλερ. Ήταν στην πραγματικότητα υποστηρικτής του ελεγχόμενου κορπορατικού καπιταλισμού και όχι της υπέροχης ιδέας του σοσιαλισμού. Πολλοί από αυτούς τους νεαρούς υποστηρικτές του κομμουνισμού, φτάνουν ακόμα στο σημείο να υποστηρίζουν ότι όσοι χαρακτηρίζουν τους Ναζί «εθνικοσοσιαλιστές» το κάνουν είτε από άγνοια είτε μολύνουν σκόπιμα μια όμορφη λέξη. Οι νεαροί υποστηρικτές του κομμουνισμού, κατά την προσφιλή τους συνήθεια, σύντομα θα χαρακτηρίσουν «ρατσιστές» όσους αποκαλούν τους ναζί σοσιαλιστές.
Οι νεαροί κομμουνιστές είναι κάτι παραπάνω από βέβαιοι για την πνευματική και ηθική τους υπεροχή. Με απόλυτη σιγουριά, επιτίθενται σε όποιον δεν πιστεύει όσα πιστεύουν αυτοί. Με άλλα λόγια, η αριστερά επέστρεψε πλήρως εξοπλισμένη, με τις ίδιες αυταπάτες και τα ίδια κόλπα όπως ίσχυε από τη δεκαετία του 1920 κι έπειτα.
Ναζισμός και σοσιαλισμός
Το ότι οι ναζί ασπάζονταν τον σοσιαλισμό είναι ακριβές. Αν και δεν κρατικοποίησαν επιχειρήσεις στο βαθμό που θα ήθελαν οι λενινιστές, κρατικοποίησαν πολλές ζωτικής σημασίας βιομηχανίες στη Γερμανία, έστω και με άμεσο εκφοβισμό παρά δια νόμου. Στα προσωπικά του ημερολόγια, ο Joseph Goebbels έγραψε στα τέλη του 1925: «Θα ήταν καλύτερο να πεθάνουμε υπό τον μπολσεβικισμό, παρά να υπομείνουμε τη δουλεία υπό τον καπιταλισμό». Μόνο λίγους μήνες αργότερα, έγραψε πάλι: «Νομίζω ότι είναι απαίσιο ότι εμείς και οι κομμουνιστές αλληλοκατηγορούμαστε τόσο έντονα. Όποια και αν είναι η κατάσταση της αντιπαλότητας μεταξύ των δύο στρατοπέδων,» συνέχισε ο Goebbels, «οι δύο δυνάμεις πρέπει να συμμαχήσουν και να κατακτήσουν.» Έστειλε επίσης προσωπική επιστολή σε έναν κομμουνιστή λέγοντας του: «Δεν είμαστε πραγματικά εχθροί».
Ο Χίτλερ θαύμαζε τον Στάλιν και οι δύο τους τεμάχισαν την Πολωνία το 1939. Μια μεραρχία των SS ονομάστηκε Florian Geyer, προς τιμήν ενός μαρξιστικού ήρωα του αγροτικού πολέμου στη Γερμανία, γνωστού από τα γραπτά του Frederick Engels. Ο Χίτλερ στρατολόγησε κομμουνιστές στο εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα, υποστηρίζοντας ότι ήταν πολύ πιο εύπλαστοι από τους χριστιανούς.
Φασισμός και μαρξισμός
Οι Ιταλοί φασίστες είχαν ακόμα στενότερους δεσμούς με τους μαρξιστές, καθώς ο Μουσολίνι είχε ξεκινήσει την καριέρα του ως μαρξιστής δημοσιογράφος και συγγραφέας. Κάποιοι Ιταλοί φασίστες κατείχαν θέσεις στην Κομμουνιστική Διεθνή. Το μόνο σοβαρό χάσμα μεταξύ των Ιταλών φασιστών (ή εκείνων που έγιναν αργότερα φασίστες) και των Ιταλών κομμουνιστών στη δεκαετία του 1910, ήταν η συμμετοχή ή όχι της Ιταλίας στον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στη Δύση, ένας από τους πρώτους που αναγνώρισε αυτούς τους ζωτικούς συσχετισμούς ήταν ο Friedrich Hayek, ο Αυστριακός οικονομολόγος και φιλόσοφος. Ο εθνικισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά «δίδυμος αδελφός του σοσιαλισμού», ανέφερε σε μια ομιλία του στο Δουβλίνο το 1945.
Robert Conquest
Στο σημαντικό έργο του «Reflections on a Ravaged Century», ο Robert Conquest χαρακτήρισε όλες τις μορφές του ολοκληρωτικού σοσιαλισμού ως ένα είδος «νοητικής σφαγής». Υποστήριξε πως ο φασισμός και ο κομμουνισμός έχουν πολλά κοινά. Πρώτον και οι δύο ιδεολογίες προήλθαν από πανομοιότυπες πηγές σκέψης του 19ου αιώνα. Δεύτερον και οι δύο γιόρταζαν τις αγροτικές εξεγέρσεις του 1500 ως προάγγελους των εξεγέρσεων του 20ού αιώνα. Τρίτον και οι δύο ισχυρίζονταν ότι μιλούν στο όνομα του «λαού» και των «μαζών». Τέταρτον, αμφότεροι ασπάστηκαν μια ποικιλία κοινωνικών επιστημών και ψευδοεπιστημών του 19ου αιώνα, αν και οι μαρξιστές το έκαναν με περισσότερη φινέτσα. Πέμπτον, αμφότεροι ισχυρίστηκαν ότι οδηγούν την ανθρωπότητα προς κάποιο τελικό στόχο. Και, τέλος, και οι δύο αποδέχτηκαν τον ηθικό μηδενισμό.
James Gregor
Στο συναρπαστικό έργο του «The Faces of Janus», Ο Α. James Gregor υποστηρίζει πειστικά ότι η αντιπαλότητα στη διεκδίκηση της εξουσίας το 1922 στην Ιταλία, εγκαινίασε έναν πόλεμο προπαγάνδας μεταξύ αυτών των δύο φατριών που κρατάει – τουλάχιστον ρητορικά – μέχρι σήμερα. «Οι εχθροί εκτρέφονταν από αυτή τη διαμάχη», γράφει ο James Gregor, «έφτασε τελικά σε τέτοια ένταση που οι μαρξιστές οποιασδήποτε ποικιλίας και εθνικότητας αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την αιρετική μαρξιστική προέλευση του φασισμού.» Από αυτό το σημείο οι μαρξιστές άρχισαν να αναφέρουν τους φασίστες ως «αντιδραστικούς», «δεξιούς» και ως κομμάτι του τελευταίου σταδίου του καπιταλισμού.
Οι συζητήσεις μεταξύ των μαρξιστών σχετικά με τον φασισμό επεκτάθηκαν μεταξύ του 1922 και του 1935 μέχρις ότου η Κομμουνιστική Διεθνής δήλωσε τελικά ότι ο φασισμός ήταν το αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης της προηγούμενης δεκαετίας «η οξεία έμφαση της γενικευμένης κρίσης του καπιταλισμού». Ως εκ τούτου, οι κομμουνιστές όρισαν επισήμως τον φασισμό ως «την ανοιχτή τρομοκρατική δικτατορία των πιο αντιδραστικών, πιο σοβινιστικών και πιο ιμπεριαλιστικών στοιχείων του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού.»
Από το 1935, φυσικά, ο φασισμός έχει γίνει ένας συμπεριληπτικός όρος για οτιδήποτε κακό και πλέον είναι ένας κενός όρος, γεμάτος μένος αλλά στερούμενος ουσίας. Εκτός από τον Gregor και τον Conquest, μελετητές και συγγραφείς όπως ο Sheldon Richman και ο Robert Higgs έκαναν ο, τι καλύτερό μπορούσαν (και η προσπάθεια τους είναι εξαιρετική) για να προσδιορίσουν σωστά τον φασισμό. Σε γενικές γραμμές, όμως, οι εκκλήσεις τους για διανόηση και κατανόηση απέτυχαν, πέφτοντας σαν μαργαριτάρια ανάμεσα σε φανατισμένα γουρούνια.
Christopher Dawson
Ακριβώς όπως ο TS Eliot είδε στον Χίτλερ και στον Στάλιν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, έτσι έκανε και ο στενός φίλος και σύμμαχος του, ο Christopher Dawson. Σε ένα από τα ωραιότερα άρθρα του, «Η αριστερά-δεξιά πλάνη» που γράφτηκε αμέσως μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, (δημοσιεύτηκε στο The Catholic Mind), ο Dawson ορθώς σημείωσε ότι δεν υπάρχει αριστερά και δεξιά. Υπάρχει μόνο ο άνθρωπος και ο απάνθρωπος. Δηλαδή, το χάσμα δεν είναι οριζόντιο αλλά κάθετο.
«Η τακτική του ολοκληρωτισμού,» έγραψε, «είναι να συγκολλήσει σε μια απόλυτη ιδεολογική αντιπολίτευση, κάθε διαφορά απόψεων και παραδόσεων και κάθε σύγκρουση οικονομικών συμφερόντων, η οποία διασπά την κοινωνία σε εχθρικές παρατάξεις που δεσμεύονται να καταστρέψουν η μία την άλλη.» Οι ψευδείς διαιρέσεις μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, τότε, γίνονται «θεόσταλτες δυνάμεις καταστροφής». Μια τέτοια ανώριμη αντίληψη αριστεράς και δεξιάς, γίνεται ένα αμβλύ όπλο, που χρησιμοποιείται για να κτυπήσει οποιαδήποτε αντίθεση, ενώ στην πραγματικότητα διαχωρίζει τον άνθρωπο από το ανθρώπινο πρόσωπο και δεν ενδύει με δόξα, αλλά με άθλια κουρέλια χάους και εξαπάτησης. Τα αποτελέσματα, καταλήγει ο Dawson, θα μπορούσαν να είναι μόνο η σύγχυση, η αποσάθρωση, η υποβάθμιση, η βία, η απάνθρωπη συμπεριφορά, το μίσος και η καχυποψία, ντροπιαστικά συστατικά ακόμη και για «μια φυλή των κανιβάλων»
TS Eliot
Αυτό μας φέρνει πίσω στον Eliot στη δεκαετία του ’30. Όχι μόνο είδε τον Στάλιν και τον Χίτλερ ως πνευματικούς συμμάχους και όχι εχθρούς, αλλά αναγνώρισε πόσο βασιζόταν ο κομμουνισμός και ο φασισμός στην παραδοσιακή θρησκεία – τουλάχιστον στις πολύ αιρετικές διαστροφές της. Από το » The Rock» του TS Eliot:
Αλλά φαίνεται ότι έχει συμβεί κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ πριν:
αν και δεν γνωρίζουμε πότε, ή γιατί, ή πώς, ή πού.
Οι άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τον Θεό όχι για άλλους θεούς, λένε, αλλά για κανένα θεό και αυτό δεν συνέβη ποτέ πριν
Ότι οι άνθρωποι αμφότερα αρνούνται τους θεούς και λατρεύουν τους θεούς, διακηρύσσοντας την λογική πρώτα
Και στη συνέχεια χρήματα και δύναμη και αυτό που αποκαλούν ζωή, φυλή ή διαλεκτική.
Η Εκκλησία αποκηρύχτηκε, ο πύργος γκρεμίστηκε, οι καμπάνες ανατράπηκαν, τι πρέπει να κάνουμε
Αλλά στέκεστε με άδειά χέρια και τις παλάμες στραμμένες προς τα πάνω
Σε μια εποχή που προχωρά προοδευτικά προς τα πίσω;
Δυστυχώς, η εποχή που προχωρά προοδευτικά προς τα πίσω δεν έχει σταματήσει. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία χρόνια, έχει προχωρήσει προς τα πίσω εξαιρετικά γρήγορα, ξαφνικά και, τρομακτικά, χωρίς τέλος.
