Παγκόσμιο Σύμφωνο Μετανάστευσης – Τι είναι και ποιες χώρες αντιδρούν
Το Παγκόσμιο Σύμφωνο έχει βρει απέναντί του αρκετές χώρες.
Πρόσφατα η Σλοβενία ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να υπογράψει τη συμφωνία, ενώ αρκετές χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Αυστρία, η Τσεχία, η Κροατία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, έχουν επίσης ανακοινώσει ότι δεν προτίθενται να συμμετέχουν στη συμφωνία, ενώ και οι ΗΠΑ αρνούνται να την υπογράψουν. Στη διάσκεψη δεν θα λάβουν μέρος οι ΗΠΑ, η Αυστρία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, το Ισραήλ, η Ελβετία , η Ιταλία και η Αυστραλία.
Τι είναι όμως το Παγκόσμιο Σύμφωνο;
Το μη δεσμευτικό Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Τακτική Μετανάστευση, έκτασης 34 σελίδων, το πρώτο του είδους για το θέμα, καταρτίστηκε με σκοπό να συμβάλλει στη ρύθμιση των παγκόσμιων μεταναστευτικών ροών.
Αναφέρεται σε θεμελιώδεις αρχές - προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών, των παιδιών, αναγνώριση της εθνικής κυριαρχίας - και διατυπώνει περίπου είκοσι προτάσεις για να βοηθηθούν οι χώρες που καλούνται να διαχειριστούν τις μεταναστευτικές ροές, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών, τις προσπάθειες κοινωνικής ένταξης των μεταναστών, την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης κ.λπ...
Ποιες χώρες αντιδρούν;
ΗΠΑ
Η χώρα του Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε πέρυσι τον Δεκέμβριο από τις συνομιλίες για το σύμφωνο. Ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος, από το βήμα του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, απέρριψε το «δόγμα της παγκοσμιοποίησης» και περιέγραψε την «ανεξέλεγκτη μετανάστευση» ως απειλή για την εθνική κυριαρχία των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ αναφέρθηκε με τα πιο μελανά χρώματα στις συμμορίες που διακινούν παράνομα ανθρώπους και ναρκωτικά κάνοντας λόγο για έναν «φαύλο κύκλο εγκλήματος, βίας και φτώχειας», που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την ενίσχυση των εθνικών συνόρων.
Επιβεβαιώνοντας ακόμη μια φορά το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» ο Τραμπ απέρριψε οποιαδήποτε αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος από ένα όργανο που δεν λογοδοτεί στους Αμερικανούς πολίτες.
Ένα χρόνο μετά, η κυβέρνηση Τραμπ με ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα επιχείρησε να πείσει τους Αμερικανούς ότι η υπερδύναμη απειλείται από ένα καραβάνι μεταναστών που πλησιάζει τα σύνορά της από το Μεξικό, προκειμένου να αποφύγει την ήττα στις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου. Βέβαια οι φτωχοί από την κεντρική Αμερική δεν έχουν καμιά σχέση με τους ένδοξους προγόνους του Τραμπ και των άλλων στυλοβατών ενός διχασμένου «αμερικανικού έθνους» που ακόμα αναζητεί ταυτότητα.
Αυστραλία
Θα περίμενε κανείς ότι μια χώρα που χτίστηκε από μετανάστες θα ήταν από τις πρώτες που θα έλεγαν ναι στο σύμφωνο. Ωστόσο η Δεξιά που κυβερνά την Αυστραλία από το 2013 εφαρμόζει μια σκληρή πολιτική απέναντι στους παράτυπους μετανάστες, που περιλαμβάνει τον εγκλεισμό χιλιάδων Ασιατών σε καταυλισμούς – φυλακές στα νησιά Μάνους και Ναούρου, αδιαφορώντας για το «κατηγορώ» του ΟΗΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον ξεκαθάρισε αυτή την εβδομάδα ότι θεωρεί το σύμφωνο ως μια απειλή, γιατί «δεν κάνει επαρκή διάκριση ανάμεσα σε εκείνους που μπαίνουν παράνομα και σε εκείνους που έρχονται στην Αυστραλία με τον σωστό τρόπο».
Ισραήλ
Με μια λακωνική δήλωση ο πρωθυπουργός Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να υπογράψει το σύμφωνο και ότι το Ισραήλ «παραμένει προσηλωμένο στη φύλαξη των συνόρων του απέναντι στους «παράνομους μετανάστες, όπως έκανε και όπως θα συνεχίσει να το κάνει».
Ήταν ακόμα ένα σοκ για πολλούς πολίτες του εβραϊκού κράτους και για την εβραϊκή διασπορά, για έναν λαό που έχει υποστεί άπειρα δεινά και ρατσιστικές διώξεις με αποκορύφωμα το ναζιστικό Ολοκαύτωμα. Όχι όμως για τους υποστηρικτές του Νετανιάχου, που είχαν ήδη επικροτήσει τις ομαδικές απελάσεις καθώς και τη δημιουργία στρατοπέδων στην έρημο, κοντά στα νότια σύνορα, για τον εγκλεισμό παράτυπων μεταναστών μέχρι την… εθελοντική αναχώρησή τους από το Ισραήλ.
Ευρώπη
Προφανώς δεν αποτελεί έκπληξη το ότι οι ξενοφοβικές κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Κροατίας και της Εσθονίας απορρίπτουν το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση. Οι περισσότερες από αυτές απέρριψαν τις ευρωπαϊκές ποσοστώσεις στη φιλοξενία προσφύγων, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου για τους πρόσφυγες το 2015 και συναγωνίζονται στην ξενοφοβική ρητορική προκειμένου να συντηρήσουν ή να διευρύνουν την εκλογική τους απήχηση.
Στον χορό μπήκε πρόσφατα και η κυβέρνηση της Βουλγαρίας, όπου η Δεξιά συγκυβερνά με τους Ενωμένους Πατριώτες, μια συμμαχία ακροδεξιών και νεοφασιστικών κομμάτων. Στη Σόφια η κυβερνητική συνοχή δεν απειλήθηκε από διαφωνίες για το σύμφωνο, αλλά από την παραίτηση από την αντιπροεδρία του Βαλέρι Σιμεόνοφ, ενός εκ των ακροδεξιών ηγετών, εξαιτίας των απαράδεκτων χαρακτηρισμών που χρησιμοποίησε για τους συγγενείς των παιδιών με αναπηρία.
Αυστρία
Η συγκυβέρνηση της Δεξιάς με την Ακροδεξιά έτσι κι αλλιώς δεν αποτελούσε καλό οιωνό για την υιοθέτηση του συμφώνου, αλλά η Βιέννη, που ασκεί το τρέχον εξάμηνο την ευρωπαϊκή προεδρία, δεν κράτησε ούτε τους τύπους. Ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς ξεκαθάρισε ότι η Αυστρία αντιμετωπίζει «εξαιρετικά αρνητικά» ορισμένα σημεία της συμφωνίας, ειδικά εκείνα που «αναμειγνύουν το αίτημα για παροχή ασύλου με τη μετανάστευση σε αναζήτηση εργασίας».
Σημειώνεται ότι σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν από την Αυστρία κατά την κρίση του 2015, αλλά εκείνοι που εγκαταστάθηκαν στη χώρα δεν αντιστοιχούν ούτε στο 1% του πληθυσμού της χώρας.
Γερμανία
Πριν από λίγες βδομάδες η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έκανε μια ασυνήθιστα παθιασμένη ομιλία στο γερμανικό Κοινοβούλιο. Καλώντας τους βουλευτές να στηρίξουν το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, καθώς «είναι η σωστή προσπάθεια απάντησης, προκειμένου να λύσουμε παγκόσμια προβλήματα διεθνώς, αλλά και μεταξύ μας». Και τους ξεκαθάρισε ότι “το να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να τα καταφέρει όλα μόνος και ότι πρέπει να σκέφτεται μόνο τον εαυτό του είναι καθαρός εθνικισμός”.
Τη στήριξη της πλειοψηφίας η Μέρκελ θα την έχει, ωστόσο βρίσκει απέναντί της όχι μόνο την ακροδεξιά ξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερμανία, αλλά βουλευτές από το δικό της κόμμα. Μάλιστα, στην προεκλογική εκστρατεία για τη διαδοχή της στην προεδρία του κόμματός της το σύμφωνο αναδεικνύεται σε ένα πολύ σημαντικό πεδίο αντιπαράθεσης.
Αυτός που έχει τις λιγότερες πιθανότητες να τη διαδεχθεί, ο Γενς Σπαν, στην προσπάθειά του να κερδίσει μερικούς πόντους κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για “κάποια προβληματικά” σημεία του συμφώνου και θέλει να το κάνει θέμα συζήτησης στο συνέδριο του κόμματος που θα εκλέξει τον πρόεδρο.
Ελβετία
Η παραδοσιακή ελβετική ουδετερότητα δεν φτάνει μέχρι το μεταναστευτικό. Η κυβέρνηση της Βέρνης είχε ανακοινώσει στις 10 Οκτωβρίου ότι θα προσυπογράψει το σύμφωνο γιατί έτσι κι αλλιώς εφαρμόζει τις αρχές του, αλλά έκανε πίσω μετά από έντονες αντιδράσεις στη Βουλή.
Αλλά την περασμένη Τετάρτη το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο αποφάσισε να μην στείλει αντιπροσωπεία στη διακυβερνητική σύνοδο του Μαρόκου και επιφυλάχθηκε να αποφασίσει επί του θέματος όταν ολοκληρωθεί η σχετική συζήτηση στη Βουλή που απαιτεί να έχει τον τελευταίο λόγο στην υιοθέτηση ή μη της συμφωνίας.
Ουγγαρία
Τον Σεπτέμβριο ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο μιλώντας από το βήμα της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, απέρριψε το Σύφωνο αυτό.
«Το Σύμφωνο αυτό είναι αντίθετο με το εθνικό μας συμφέρον», σημείωσε ο Ούγγρος υπουργός. «Διατείνεται ότι η μετανάστευση είναι ωφέλιμη», «διατείνεται ότι μια πολυπολιτισμική κοινωνία είναι καλύτερη από μια ομογενή κοινωνία», πρόσθεσε ο Σιγιάρτο, η ομιλία του οποίου επικεντρώθηκε στην αντίθεση της χώρας του στην μετανάστευση.
«Εναπόκειται στις χώρες να αποφασίσουν» και «εμείς καλούμε τη διεθνή κοινότητα να μην ενθαρρύνει τα μεταναστευτικά κύματα, αλλά να δώσει ένα τέλος σε αυτά», υπογράμμισε.
Η Ουγγαρία ανακοίνωσε την αποχώρησή της από την συμφωνία αυτή.
Η Ουγγαρία, ο πρωθυπουργός της οποίας Βίκτορ Όρμπαν, που είναι υπέρμαχος της εθνικής κυριαρχίας, επανεξελέγη τον Απρίλιο, ακολουθεί από το 2015 μια πολιτική εχθρική στην υποδοχή μεταναστών από χώρες εκτός Ευρώπης, μια θέση που προκαλεί την κριτική των ευρωπαίων εταίρων της.
Βέλγιο
Σε σύγκρουση που απειλεί τη συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού εξελίχθηκε η απόφαση για την υπογραφή ή μη του συμφώνου από την κυβέρνηση των Βρυξελλών. Οι Φλαμανδοί εθνικιστές εταίροι του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Ζαν Μισέλ έβαλαν βέτο απειλώντας ακόμα και με πτώση της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον βελγικό Τύπο ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να φέρει το θέμα στη Βουλή και να ζητήσει ευρύτερη συναίνεση προκειμένου να αποφευχθεί μια πολιτική κρίση.
Τσεχία
Η Τσεχική Δημοκρατία δεν θα ενταχθεί στο σύμφωνο του ΟΗΕ που έχει στόχο την κανονιστική ρύθμιση της μεταχείρισης των μεταναστών σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η τσεχική κυβέρνηση είχε επισημάνει την αντίθεσή της στο σύμφωνο νωρίτερα αυτόν τον μήνα εντασσόμενη στις τάξεις των όλο και περισσότερων χωρών της ΕΕ που αντιτίθενται στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για Ασφαλή, Ομαλή και Νόμιμη Μετανάστευση.
Σλοβακία
«Όχι» στo Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Τακτική και Ομαλή Μετανάστευση είπε και το κοινοβούλιο της Σλοβακίας, ζητώντας από την κυβέρνηση να πράξει το ίδιο.
Η βουλή της Σλοβακίας απέρριψε τη συμφωνία, εν μέσω ανησυχιών ότι θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα των ευρωπαϊκών κεντρικών χωρών να διαμορφώσουν τη δική τους μεταναστευτική πολιτική.
«Κανένα έγγραφο για τη μετανάστευση δεν μπορεί να περιορίσει το κυρίαρχο δικαίωμα της Σλοβακίας να αποφασίσει για το ποιον θεωρεί νόμιμο μετανάστη και ποιος είναι παράνομος μετανάστης, και να χορηγήσει το δικαίωμα για διαμονή σωστά», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η υπηρεσίου Τύπου του κοινοβουλίου.
Ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Σλοβακίας επιβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θα υπογράψει το Σύμφωνο. «Ως πρωθυπουργός, απορρίπτω το κείμενο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και απορρίπτω κάθε ενδεχόμενο να ισχύσει στη Σλοβακία», δήλωσε ο σοσιαλδημοκράτης Πέτερ Πελεγκρίνι στην εφημερίδα Sme.
Βραζιλία
Προεκλογικά ο Ζαΐρ Μπολσονάρο έκανε λόγο για «ανθρώπινα σκουπίδια» που κατέκλυσαν την Ευρώπη, αλλά υποσχέθηκε άσυλο στους Κουβανούς που ξεφεύγουν από την «κομμουνιστική δικτατορία». Μετά τη νίκη του ο ακροδεξιός απόστρατος λοχαγός και θαυμαστής του Τραμπ δεν άφησε αμφιβολία για τις προθέσεις στο μεταναστευτικό δηλώνοντας ότι θα αλλάξει το νόμο των προκατόχων του γιατί «έκανε τη Βραζιλία μια χώρα χωρίς σύνορα».
Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την αδιάκριτη είσοδο όλων εκείνων που έρχονται εδώ, μόνο και μόνο επειδή ήθελαν να έρθουν, είπε ο Μπολσονάρο που ετοιμάζεται να αναλάβει τα προεδρικά καθήκοντα με τον ερχομό του νέου έτους.
Η σύνοδος για την υπογραφή
Στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια συνόδου στο Μαρακές (Μαρόκο), πρόκειται να επικυρωθεί από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ η «Παγκόσμια συμφωνία για την ασφαλή, συντεταγμένη και νόμιμη μετανάστευση», η οποία αν και μη δεσμευτική, δημιουργεί Δίκαιο και καθιστά τη μετανάστευση ΔΙΚΑΙΩΜΑ των πολιτών της γης.
Εκεί θα φανεί τελικά ποιες χώρες θα την υπογράψουν και ποιες θα κάνουν πίσω.
