στην παρούσα κατάσταση, οι μετανάστες έχουν πρόσβαση σε δημόσιους δρόμους, δημόσια συγκοινωνία, δημόσια κτίρια κ.ο.κ. συνδυάστε το με τις άλλες κρατικές καταπατήσεις δικαιωμάτων στην ατομική ιδιοκτησία και το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό για την ελευθερία.
Αρχική Δημοσίευση: Δεκέμβριος 2018
ΤουΑπόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Είτε μιλάμε για παράνομη μετανάστευση από το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική, είτε για τους μετανάστες που προέρχονται από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, το θέμα της μετανάστευσης αποτελεί έντονη συζήτηση εδώ και αρκετό καιρό. Πρόκειται για ένα ζήτημα που ενέχει δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες, οπότε είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους φιλελεύθερους να το κατανοήσουν σωστά. Θα πρέπει να σημειώσω από την αρχή ότι κατά την αναζήτηση της σωστής απάντησης σε αυτό το έντονο πρόβλημα δεν επιδιώκω να διεκδικήσω πρωτοτυπία. Αντίθετα, αντλώ πολλά από αυτά που θα αναφέρω από δύο από τους ανθρώπους των οποίων το έργο είναι απαραίτητο για μια σωστή κατανόηση της ελεύθερης κοινωνίας: τους Murray N. Rothbard και Hans-Hermann Hoppe.
Ορισμένοι φιλελεύθεροι, υποθέτουν ότι η σωστή θέση στον τομέα της μετανάστευσης πρέπει να είναι τα «ανοικτά σύνορα» ή η εντελώς απεριόριστη μετακίνηση ανθρώπων. Επιφανειακά, αυτό φαίνεται σωστό: σίγουρα πιστεύουμε πως πρέπει να επιτρέπεται στους ανθρώπους να πηγαίνουν οπουδήποτε θέλουν.
Αλλά ας σταθούμε για ένα λεπτό. Σκεφτείτε την «ελευθερία του λόγου», μια άλλη αρχή που συνδέεται με τους φιλελεύθερους λιμπερταριανούς. Πιστεύουμε πραγματικά στην ελευθερία του λόγου ως αφηρημένη αρχή; Αυτό θα σήμαινε ότι έχω το δικαίωμα να φωνάζω κατά τη διάρκεια μιας ταινίας, ή το δικαίωμα να διαταράξω μια εκκλησιαστική λειτουργία, ή το δικαίωμα να εισέλθω στο σπίτι σας και να σας βρίζω.
Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία είναι ο πυρήνας του φιλελευθερισμού
Αυτό που πιστεύουμε είναι τα δικαιώματα ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Κανείς δεν έχει «ελευθερία λόγου» στην ιδιοκτησία μου, δεδομένου ότι θέτω τους κανόνες και, στην τελευταία περίπτωση, μπορώ να διώξω κάποιον που παραβιάζει την ιδιοκτησία μου. Μπορεί να πει ό, τι θέλει στην ιδιοκτησία του και στην ιδιοκτησία όποιου ενδιαφέρεται να τον ακούσει, αλλά όχι στην δική μου.
Η ίδια αρχή ισχύει και για την ελεύθερη μετακίνηση. Οι φιλελεύθεροι δεν πιστεύουν σε μια τέτοια αρχή αφηρημένα. Δεν έχω το δικαίωμα να περιφέρομαι μέσα στο σπίτι σας, στην κοινότητά σας, στο πάρκο της Disneyworld, στην ιδιωτική σας παραλία ή στο ιδιωτικό νησί κάποιου. Όπως και στην περίπτωση της «ελευθερίας του λόγου», η ιδιωτική ιδιοκτησία είναι ο βασικός παράγοντας. Μπορώ να κινηθώ σε οποιαδήποτε ιδιοκτησία διαθέτω εγώ, ή στην ιδιοκτησία κάποιου ο οποίος θέλει, η δεν ενοχλείται, να βρίσκομαι εγώ εκεί. Δεν μπορώ να πάω απλώς όπου θέλω.
Τώρα, εάν όλη η γη σε ολόκληρο τον κόσμο ήταν ιδιωτική, θα ήταν προφανής η λύση στο λεγόμενο πρόβλημα της μετανάστευσης. Στην πραγματικότητα, ίσως είναι πιο ακριβές να πούμε ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα μετανάστευσης εξ αρχής. Όλοι όσοι κινούνται σε κάποιο νέο σημείο, θα πρέπει να έχουν τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη εκείνου του σημείου.
Όμως, όταν το κράτος και η αποκαλούμενη «δημόσια» ιδιοκτησία εισέλθουν στον συλλογισμό μας, τα πράγματα γίνονται συγκεχυμένα και απαιτούνται επιπλέον προσπάθειες για να προκύψει η σωστή λιμπερταριανή, φιλελεύθερη θέση.
Η μετανάστευση ως μοχλός πολιτισμικής αλλοίωσης από τον Στάλιν
Λίγο πριν από το θάνατό του, ο Murray Rothbard δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο: «Έθνη με Συναίνεση: Αποσυνθέτοντας το Εθνικό κράτος». Είχε αρχίσει να ξανασκέφτεται και να επαναπροσδιορίζει την υπόθεση ότι η φιλελεύθερη φιλοσοφία, μας δεσμεύει στην αποδοχή των ανοιχτών συνόρων.
Παρατηρούσε, για παράδειγμα, τον μεγάλο αριθμό εθνοτικών Ρώσων που εγκατέστησε ο Στάλιν στην Εσθονία. Αυτό δεν έγινε για να μπορέσουν να απολαύσουν τους καρπούς του πολυ-πολιτισμού οι κάτοικοι της Βαλτικής. Ήταν μια απόπειρα να καταστραφεί ένας υφιστάμενος πολιτισμός και στην πορεία να καταστεί ο λαός πιο υπάκουος και λιγότερο πρόθυμος να προκαλέσει προβλήματα στην σοβιετική αυτοκρατορία.
Ο Rothbard αναρωτιόταν: «μήπως ο φιλελευθερισμός απαιτεί από μένα να υποστηρίξω κάτι τέτοιο, πόσο μάλλον να το πανηγυρίσω; Ή μήπως πρέπει να προσδιοριστεί περισσότερο το ζήτημα της μετανάστευσης»; Έτσι, ο Rothbard έθεσε το πρόβλημα ακριβώς όπως αναφέρθηκε: σε μια κοινωνία με πλήρη ατομική ιδιοκτησία, οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν προσκληθεί σε οποιοδήποτε ιδιόκτητο μέρος ταξιδεύουν ή εγκαθίστανται.
Λέει ο Murray N. Rothbard:
Εάν κάθε κομμάτι γης ανήκε σε κάποιο άτομο, ομάδα ή εταιρεία, αυτό θα σήμαινε ότι κανείς δεν θα μπορούσε να εισέλθει αν δεν είχε προσκληθεί και αν δεν του είχε επιτραπεί να μισθώσει ή να αγοράσει στέγη και γη. Μια πλήρως ιδιωτικοποιημένη χώρα θα ήταν τόσο κλειστή, όσο επιθυμούν οι ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων ακινήτων και γης. Γίνεται λοιπόν σαφές ότι το καθεστώς των ανοιχτών συνόρων που υπάρχει de facto στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη, προϋποθέτει πραγματικά έναν εξαναγκασμό από το κεντρικό κράτος, το κράτος που είναι υπεύθυνο για όλους τους δρόμους και τους δημόσιους χώρους και δεν αντικατοπτρίζει πραγματικά τις επιθυμίες των ιδιοκτητών.
Στην παρούσα κατάσταση, από την άλλη, οι μετανάστες έχουν πρόσβαση σε δημόσιους δρόμους, δημόσια συγκοινωνία, δημόσια κτίρια κ.ο.κ. Συνδυάστε το με τις άλλες κρατικές καταπατήσεις δικαιωμάτων της ατομικής ιδιοκτησίας και το αποτέλεσμα είναι: τεχνητές δημογραφικές μετατοπίσεις που δεν θα εμφανιζόταν άλλως σε μια ελεύθερη αγορά. Οι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας, αναγκάζονται να συνεργάζονται και να συναλλάσσονται με άτομα που διαφορετικά, πιθανώς, θα απέφευγαν.
Καταπάτηση της ατομικής ιδιοκτησίας
Οι ιδιοκτήτες εμπορικών ακινήτων όπως καταστήματα, ξενοδοχεία και εστιατόρια, δεν είναι πλέον ελεύθεροι να αποκλείσουν ή να περιορίσουν την πρόσβαση ανάλογα με την κρίση τους. Γράφει ο Hans Hermann Hoppe: «Οι εργοδότες δεν μπορούν πλέον να προσλαμβάνουν ή να απολύουν αυτούς που επιθυμούν. Στη στεγαστική αγορά, οι ιδιοκτήτες δεν είναι πλέον ελεύθεροι να αποκλείσουν ανεπιθύμητους ενοικιαστές. Επιπλέον, κανονιστικές ρυθμίσεις τους υποχρεώνουν να αποδέχονται μέλη και ενέργειες κατά παράβαση των δικών τους κανόνων και αρχών. »
Ο Hans Hermann Hoppe συνεχίζει:
Με την είσοδό του μετανάστη στο έδαφός του, το κράτος επιτρέπει επίσης σε αυτό το πρόσωπο να μεταβεί σε δημόσιους δρόμους και σε χώρους προσβάσιμους σε όλους τους κατοίκους, να κάνει χρήση όλων των δημόσιων εγκαταστάσεων και υπηρεσιών (όπως νοσοκομεία και σχολεία) του επιτρέπει την πρόσβαση σε κάθε εμπορική εγκατάσταση, την απασχόληση και τη στέγαση, καθώς οι μετανάστες προστατεύονται από διαφόρους εξαναγκαστικούς νόμους κατά των διακρίσεων.
Είναι εξαιρετικά ντεμοντέ να εκφράσουμε την ανησυχία μας για τα δικαιώματα των ιδιοκτητών, αλλά είτε είναι δημοφιλές αυτό το αξίωμα είτε όχι, δεν πρέπει να πραγματοποιείται καμία συναλλαγή μεταξύ δύο ατόμων, εκτός εάν το επιθυμούν και τα δύο. Αυτός είναι ο πυρήνας της φιλελεύθερης αρχής.
Προκειμένου να τα κατανοήσουμε όλα αυτά και να φτάσουμε στο καταλληλότερο φιλελεύθερο συμπέρασμα, πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικότερα: ποια είναι η πραγματική δημόσια περιουσία και ποιος, αν υφίσταται κάποιος, μπορεί να θεωρηθεί ως ο πραγματικός ιδιοκτήτης της; Ο Hoppe έχει αφιερώσει μέρος του έργου του ακριβώς σε αυτή την ερώτηση. Υπάρχουν δύο θέσεις που πρέπει να απορρίψουμε: Πρώτον, ότι η δημόσια περιουσία ανήκει στην κυβέρνηση. Δεύτερον, ότι η δημόσια περιουσία δεν έχει ιδιοκτήτη και ως εκ τούτου είναι συγκρίσιμη με την φυσική κατάσταση της γης, πριν από την απόκτηση ατομικών τίτλων ιδιοκτησίας για συγκεκριμένα σημεία.
Η δημόσια περιουσία ανήκει στους φορολογούμενους
Σίγουρα δεν μπορούμε να πούμε ότι η δημόσια περιουσία ανήκει στην κυβέρνηση, αφού η κυβέρνηση δεν μπορεί να κατέχει τίποτα νόμιμα. Η κυβέρνηση αποκτά αυτή την περιουσία με βία και εξαναγκασμό, συνήθως μέσω της φορολογίας. Ένας φιλελεύθερος δεν μπορεί να δεχτεί αυτή την απόκτηση περιουσίας ως ηθικά νόμιμη, αφού συνεπάγεται την χρήση βίας (απόσπαση φορολογικών χρημάτων) από αθώους ανθρώπους. Ως εκ τούτου, οι κυβερνητικοί τίτλοι ιδιοκτησίας είναι παράνομοι.
Αλλά ούτε μπορούμε να πούμε ότι η δημόσια περιουσία δεν είναι ιδιόκτητη. Η περιουσία που έχει στην κατοχή του ένας κλέφτης, δεν είναι μη ιδιόκτητη, ακόμα κι αν τυγχάνει αυτή τη στιγμή να μην κατέχεται από τον νόμιμο ιδιοκτήτη της. Το ίδιο ισχύει και για την αποκαλούμενη δημόσια περιουσία. Αποκτήθηκε και αναπτύχθηκε με χρήματα που κατασχέθηκαν από τους φορολογούμενους. Οι φορολογούμενοι είναι οι πραγματικοί της ιδιοκτήτες.
(Αυτό, παρεμπιπτόντως, ήταν ο σωστός τρόπος για να προσεγγίσουμε την απο-κοινωνικοποίηση στα πρώην κομμουνιστικά καθεστώτα της Ανατολικής Ευρώπης. Όλοι οι κρατικοί κλάδοι, ήταν ιδιοκτησία των ανθρώπων που είχαν λεηλατηθεί για να δημιουργηθούν. Αυτοί οι άνθρωποι έπρεπε να είχαν λάβει μετοχές για τη συμβολή τους, στο βαθμό που αυτό θα μπορούσε να καθοριστεί.)
Σε μία ελεύθερη καπιταλιστική κοινωνία, με όλα τα περιουσιακά στοιχεία να ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα, η «μετανάστευση» θα εξαρτηθεί από την απόφαση κάθε ιδιοκτήτη. Αυτή τη στιγμή, από την άλλη πλευρά, οι αποφάσεις μετανάστευσης λαμβάνονται από μια κεντρική αρχή, με τις επιθυμίες των ιδιοκτητών να αγνοούνται εντελώς. Επομένως, ο σωστός τρόπος για να προχωρήσουμε, είναι η αποκέντρωση της λήψης αποφάσεων σχετικά με τη μετανάστευση. Αυτό πρέπει να συμβεί στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο, ώστε να προσεγγίζουμε όλο και περισσότερο την κατάλληλη φιλελεύθερη θέση, όπου οι μεμονωμένοι ιδιοκτήτες συμφωνούν με τις διάφορες μετακινήσεις των λαών.
Η Ελβετία είναι κλασικό φιλελεύθερο παράδειγμα
Ο Ralph Raico, ο μεγάλος φιλελεύθερος ιστορικός, έγραψε κάποτε:
Η ελεύθερη μετανάστευση βρίσκεται σε διαφορετική κατηγορία από άλλες αποφάσεις πολιτικής, καθώς οι συνέπειές της, μόνιμα και ριζικά μεταβάλλουν τη σύνθεση του δημοκρατικού πολιτικού οργάνου που λαμβάνει αυτές τις αποφάσεις. Στην πραγματικότητα, η φιλελεύθερη τάξη, σε όποιο σημείο της γης και στον όποιο βαθμό υφίσταται αυτή, είναι προϊόν μιας εξαιρετικά σύνθετης πολιτιστικής ανάπτυξης. Κάποιος θα πρέπει να αναρωτηθεί, για παράδειγμα, τι θα συνέβαινε στη φιλελεύθερη κοινωνία της Ελβετίας υπό καθεστώς «ανοιχτών συνόρων»;
Η Ελβετία είναι πράγματι ένα ενδιαφέρον παράδειγμα. Πριν εμπλακεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η μεταναστευτική πολιτική της Ελβετίας πλησίαζε το είδος του συστήματος που περιγράφουμε. Στην Ελβετία, οι κοινότητες αποφάσιζαν για τη μετανάστευση και οι μετανάστες ή οι εργοδότες τους έπρεπε να πληρώσουν για να επιτραπεί κάτι τέτοιο. Με αυτόν τον τρόπο, οι κάτοικοι μπορούσαν να εξασφαλίσουν καλύτερα ότι οι κοινότητες τους θα κατοικούταν από ανθρώπους που θα προσέθεταν αξία στην κοινότητα και που δεν θα τους ενέπλεκαν ως «οφειλέτες» σε κάποιο ατελείωτο κατάλογο «παροχών» του κοινωνικού κράτους.
Προφανώς, σε ένα σύστημα ανοιχτών συνόρων, τα δυτικά κράτη πρόνοιας θα πλημμύριζαν απλώς από αλλοδαπούς που επιδιώκουν φορολογικό χρήμα των αθώων θυμάτων των κυβερνήσεων. Ως φιλελεύθεροι, θα πρέπει φυσικά να επιδιώκουμε την κατάρρευση του ληστρικού και ανήθικου κράτους πρόνοιας. Αλλά το να περιμένουμε πως το πιθανό αποτέλεσμα μιας κατάρρευσης του κράτους πρόνοιας, λόγω της μαζικής μετανάστευσης, θα είναι ο εναγκαλισμός του φιλελεύθερου «laissez faire», αποτελεί εξαιρετική αφέλεια.
Ούτε η εργοδοσία αρκεί για να γίνει αποδεκτός ο μετανάστης
Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ένας μετανάστης δύναται να θεωρείται «προσκεκλημένος», από το γεγονός και μόνο ότι έχει προσληφθεί από κάποιον εργοδότη; Όχι, λέει ο Hans Hermann Hoppe, επειδή ο εργοδότης δεν αναλαμβάνει το πλήρες κόστος που συνδέεται με το νέο υπάλληλό του. Ο εργοδότης αναθέτει μερικώς το κόστος αυτού του υπαλλήλου στο φορολογούμενο κοινό:
Εφοδιασμένος με άδεια απασχόλησης, ο μετανάστης έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ελεύθερα κάθε δημόσια εγκατάσταση: δρόμους, πάρκα, νοσοκομεία, σχολεία και κανένας ιδιοκτήτης, επιχειρηματίας ή ιδιωτικός συνεργάτης δεν επιτρέπεται να κάνει διακρίσεις εις βάρος του όσον αφορά τη στέγαση, την απασχόληση, την υποδοχή, και την όποια συσχέτιση. Δηλαδή, ο μετανάστης προσκαλείται με ένα σημαντικό πακέτο παροχών που δεν πληρώνεται (ή πληρώνεται μόνο εν μέρει) από τον εργοδότη (ο οποίος φέρεται να έχει παρατείνει την πρόσκληση). Πληρώνεται και από άλλους εγχώριους ιδιοκτήτες φορολογούμενους, που δεν είχαν λόγο στην εν λόγω πρόσκληση.
Αριστερίστικη λαογραφία ο μύθος του πολυ-πολιτισμού
Αυτές οι μεταναστεύσεις, εν συντομία, δεν είναι αποτελέσματα ελεύθερης αγοράς. Δεν θα συνέβαιναν σε μια ελεύθερη αγορά. Αυτό που βλέπουμε σήμερα, είναι παραδείγματα επιδοτούμενης κεντρικά σχεδιασμένης μετανάστευσης. Οι φιλελεύθεροι που υπερασπίζονται τις μαζικές αυτές μεταναστεύσεις σαν να ήταν φαινόμενα της αγοράς, συμβάλλουν μόνο στη δυσφήμιση και την υπονόμευση της πραγματικής ελεύθερης αγοράς.
Δείτε επίσης: Μια φιλελεύθερη θεωρία για την μετανάστευση
Επιπλέον, όπως επισημαίνει ο Hans Hermann Hoppe, η θέση της «ελεύθερης μετανάστευσης» δεν είναι ανάλογη με το ελεύθερο εμπόριο, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι φιλελεύθεροι. Στην περίπτωση που τα εμπορεύματα διακινούνται από τον έναν τόπο στον άλλο, υπάρχει πάντοτε και απαραίτητα ένας πρόθυμος παραλήπτης. Δεν ισχύει το ίδιο για την «ελεύθερη μετανάστευση».
Το γεγονός είναι ότι η πολιτικώς επιβεβλημένη πολυ-πολιτισμικότητα, έχει εξαιρετικά κακό ιστορικό. Ο εικοστός αιώνας μας έδειξε την εμφατική αποτυχία τέτοιων εγχειρημάτων. Αυτό είδαμε να συμβαίνει με την Τσεχοσλοβακία, τη Γιουγκοσλαβία, τη Σοβιετική Ένωση, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, τη Μαλαισία και τη Σιγκαπούρη. Το ζούμε στα αμέτρητα μέρη με διαχρονικές, προαιώνιες εθνικές και θρησκευτικές διαιρέσεις, που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί μέχρι σήμερα. Τα στοιχεία καταδεικνύουν κάτι εντελώς διαφορετικό από τον εύχρηστο μύθο της «παγκόσμιας αδελφοσύνης», που είναι στην πραγματικότητα συστατικό της αριστερίστικης λαογραφίας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένες από τις νέες αυτές αφίξεις μεταναστών θα είναι απολύτως αξιοπρεπείς, παρά την έλλειψη ενδιαφέροντος της αμερικανικής κυβέρνησης και των Βρυξελλών για την ενθάρρυνση της μετανάστευσης μεταξύ ειδικευμένων και ικανών. Αλλά ορισμένες τέτοιες αφίξεις δεν θα είναι. Τα τρία μεγαλύτερα κύματα εγκληματικότητας στην ιστορία των ΗΠΑ – τα οποία ξεκίνησαν το 1850, 1900 και 1960 – συνέπεσαν με περιόδους μαζικής μετανάστευσης. Το ίδιο ισχύει πλέον και στην Ευρώπη.
Πολιτισμική αλλοίωση και καταστροφή της ιδιοκτησίας και της ελευθερίας
Το έγκλημα δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο οι πολίτες δικαιολογημένα επιθυμούν να αντισταθούν στη μαζική μετανάστευση.
Αν τέσσερα εκατομμύρια Αμερικανοί εμφανιστούν στη Σιγκαπούρη, ο πολιτισμός και η κοινωνία της χώρας θα αλλάξει για πάντα. Και όχι, δεν είναι αλήθεια ότι ο φιλελευθερισμός θα απαιτούσε, στην περίπτωση αυτή, ο λαός της Σιγκαπούρης να σηκώσει τους ώμους και να πει: «ήταν ωραία η κοινωνία μας όσο κράτησε, αλλά όλα τα καλά πράγματα τελειώνουν μια μέρα». Κανείς στη Σιγκαπούρη δεν θα ήθελε αυτό το αποτέλεσμα, και μια ελεύθερη κοινωνία, θα το εμπόδιζε ενεργά.
Με άλλα λόγια, είναι ήδη αρκετά τα δεινά μας, καθώς λεηλατούμαστε, κατασκοπευόμαστε και χτυπιόμαστε από το κράτος. Θα πρέπει να πληρώσουμε επιπλέον και για το «προνόμιο» της πολιτισμικής μας καταστροφής; Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα, το οποίο η μεγάλη πλειοψηφία των φορολογούμενων υποκειμένων του κράτους δεν θέλει. Θα επέτρεπε το κοινό αυτό κάτι τέτοιο ενεργά, αν ζούσε σε μια ελεύθερη κοινωνία και του επιτρεπόταν να το πράξει;
Οι ίδιες αυτές κουλτούρες που λέγεται ότι εμπλούτισαν τον δυτικό πολιτισμό λόγω της μετανάστευσης, δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν εάν βομβαρδιζόταν με κύματα μετανάστευσης από λαούς ριζικά διαφορετικών πολιτισμών. Έτσι, το πολυπολιτισμικό επιχείρημα καθίσταται κενό νοήματος.
Εν κατακλείδι
Είναι αδύνατον να πιστέψουμε ότι οι ΗΠΑ ή η Ευρώπη θα καταστούν πιο ελεύθερα μέρη μετά από κάποιες δεκαετίες αδιάλειπτης μαζικής μετανάστευσης. Δεδομένων των μοντέλων μετανάστευσης που ενθαρρύνουν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ, το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό. Θα καταστούν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις τόσο ισχυρές, ώστε να είναι πρακτικά ασταμάτητες. Οι φιλελεύθεροι και λιμπερταριανοί οπαδοί των ανοιχτών συνόρων, όταν έρθει εκείνη η στιγμή, θα ξύνουν το κεφάλι τους και θα δηλώνουν ότι δεν καταλαβαίνουν το γιατί η προώθηση των ελεύθερων αγορών έχει τόσο μικρή επιτυχία. Όλοι οι άλλοι θα γνωρίζουμε την απάντηση.
***
Αυτή η ομιλία δόθηκε στο Mises Circle στο Phoenix, AZ, στις 7 Νοεμβρίου, 2015
