Ένας επιστήμονας, μία τεράστια αποικία ποντικιών και ο παραλληλισμός με την ανθρώπινη κοινωνία είναι τα κύρια γνωρίσματα του «Σύμπαν 25», ενός από τα πιο τρομακτικά πειράματα στην ιστορία της επιστήμης.
Η ιδέα για το «Σύμπαν 25» προήλθε από τον Αμερικανό επιστήμονα Τζον Κάλχουν, ο οποίος έφτιαξε έναν «ιδανικό κόσμο» μέσα στον οποίο θα ζούσαν και θα αναπαράγονταν εκατοντάδες ποντίκια.
Στην αρχή, τοποθέτησε τέσσερα ζευγάρια ποντικιών που σε σύντομο χρονικό διάστημα άρχισαν να αναπαράγονται, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός τους να μεγαλώνει με ραγδαίο ρυθμό. Ωστόσο, έπειτα από 315 ημέρες ο πολλαπλασιασμός τους άρχισε να μειώνεται αισθητά.
Όταν ο αριθμός των τρωκτικών έφτασε στο 600, σχηματίστηκε μια ιεραρχία ανάμεσά τους και τότε έκαναν την εμφάνισή τους οι λεγόμενοι «άθλιοι».
Τα μεγαλύτερα τρωκτικά άρχισαν να επιτίθενται απέναντι σε αυτή την ομάδα, με αποτέλεσμα πολλά αρσενικά να αρχίσουν να «καταρρέουν» ψυχολογικά. Αυτό είχε ως συνέπεια να μην προστατεύουν τα θηλυκά και αυτά με τη σειρά τους να γίνουν επιθετικά απέναντι στα μικρά τους.
Όσο πέρναγε ο καιρός, τα θηλυκά έδειχναν όλο και περισσότερο επιθετική συμπεριφορά, στοιχεία απομόνωσης και έλλειψη διάθεσης αναπαραγωγής. Παρατηρήθηκε υπογεννητικότητα και, παράλληλα, αύξηση θνησιμότητας στα νεότερα τρωκτικά.
Τότε, εμφανίστηκε μια νέα κατηγορία αρσενικών τρωκτικών, τα λεγόμενα «όμορφα ποντίκια». Αυτά αρνούνταν να ζευγαρώσουν με τα θηλυκά ή να «πολεμήσουν» για τον χώρο τους. Το μόνο που τα απασχολούσε ήταν το φαγητό και ο ύπνος.
Όσο πέρναγε ο καιρός, η θνησιμότητα των νεαρών έφτασε στο 100% και η αναπαραγωγή στο μηδέν. Ανάμεσα στα ποντίκια υπό εξαφάνιση, παρατηρήθηκε ομοφυλοφιλία και, ταυτόχρονα, αυξήθηκε ο κανιβαλισμός, παρά το γεγονός ότι υπήρχε άφθονο φαγητό.
Την 1.780η ημέρα του πειράματος, πέθανε και το τελευταίο ποντίκι του «Σύμπαντος 25».
Ο Τζον Κάλχουν επανέλαβε το ίδιο πείραμα άλλες 25 φορές και κάθε φορά το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο.
Το επιστημονικό έργο του Κάλχουν χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο ερμηνείας της κοινωνικής κατάρρευσης και η έρευνά του λειτουργεί ως άξονας μελέτης της αστικής κοινωνιολογίας και της ψυχολογίας.
